[Unicode]
စိတ်ဆိုတာ အမြဲတမ်း အတက်အကျနဲ့သွားနေတာ သဘာဝပါ။ ဒါပေမယ့် စိတ်ဓါတ်ကျတာ ၊ စိတ်ရှုပ်စိတ်ညစ်တာ ကြာလာလို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိနေပြီလို့ ထင်ရင်တော့ မပေါ့ဆသင့်တော့ပါဘူး။
(၁) ကိုယ့်ကိုယ်ကို မဆန်းစစ်ပါနဲ့
Source: ShutterStock
စိတ်ထိခိုက်မှု ရှိတယ်လို့ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယူဆလာရင် Google ခေါက်ပြီး စိတ်ရောဂါအကြောင်းတွေ မဖတ်ပါနဲ့။ ကျွမ်းကျင်တဲ့ စိတ်ပညာရှင်တစ်ယောက်နဲ့တိုင်ပင်ပြီး အကြံယူပါ။ ကိုယ်ခံစားနေရတာ ယာယီပြဿနာလား။ ဒါမှမဟုတ် ကုထုံးလိုသလားဆိုတာ သေချာအောင် လုပ်ပါ။
(၂) အလွန်အကျွံ မစိုးရိမ်ပါနဲ့
Source: Unsplash
စိတ်ပိုင်းပြဿနာဖြစ်တယ်ဆိုတာ ပိုရှုပ်ထွေးပါတယ်။ လူကို အများကြီး လှည့်စားပါတယ်။ တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ခံစားနေတဲ့ ပုံစံကလည်း အပြောင်းအလဲ ဆက်တိုက်ရှိပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ ကြိုတွေးပြီး စိတ်သောကရောက်တာ ၊ ထိတ်လန့်တကြားဖြစ်တာတွေ မဖြစ်အောင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ထိန်းဖို့လိုပါတယ်။ အကောင်းဆုံးက ကျွမ်းကျင်သူနဲ့တိုင်ပင်လိုက်ပါ။
(၃) ရင်ဖွင့်ဖို့မကြောက်ပါနဲ့
Source: Personal Excellence
မိတ်ဆွေကောင်းတစ်ယောက်ကို ကိုယ်ဖြစ်နေတဲ့ စိတ်ခံစားမှုအကြောင်း ပြောဖို့လိုပါတယ်။ ခံစားချက်တွေကို ဖွင့်မထုတ်တတ်တာဟာ အန္တရာယ်များပါတယ်။ အမြော်အမြင်ရှှိပြီး ကိုယ့်ကို နားလည်စာနာတတ်တဲ့ မိတ်ဆွေဟာ ကိုယ့်ကို စိတ်သက်သာရာရအောင် အကြံပေးနိုင်သလို ဘာဆက်လုပ်သင့်တယ်ဆိုတာပါ လမ်းညွှန်နိုင်မှာပါ။
(၄) ကိုယ့်အသိပညာနဲ့ကိုယ် ပြန်စောင့်ရှောက်ပါ
Source: United Church of God
တစ်ဘဝလုံး သိထား သင်ထားတဲ့ အသိပညာတွေဟာ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို ကောင်းတဲ့ဘက်ရောက်အောင် ထိန်းကျောင်းခွင့်ပေးပါ။ နောက်တစ်ခုက စိတ်ပိုင်း ထိခိုက်တဲ့ လက္ခဏာပြတာနဲ့စိတ်ဝေဒနာဖြစ်ပြီလို့တစ်ထစ်ချ မမှတ်သင့်ပါဘူး။ ဒါက အခုမှ စတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရှေ့လျှောက် ကိုယ့်စိတ်ကို ကိုယ် ပြန်ထိန်းကျောင်းနိုင်ပါသေးတယ်။
(၅) အစားအသောက် အနေအထိုင် ပြုပြင်ပါ
Source: Runner’s World
အရက်နဲ့ဆေးလိပ် သောက်ဖြစ်တယ်ဆိုရင် လုံးဝဖြတ်ပါ။ စွဲလမ်းနေတဲ့ အဆင့်ဆိုရင် ဆေးရုံဆေးခန်းသွားပြီး ဖြတ်ပါ။ အကောင်းဆုံးက ကျန်းမာတဲ့ Lifestyle တစ်ခုနဲ့နေပါ။ အေးချမ်းတဲ့ နေရာမှာ တစ်ပတ် ဆယ်ရက် သွားနားပါ။ အားကစားလုပ်ပြီး တရားထိုင်ပါ။ အသက်ရှုလေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုခုကို နေ့တိုင်း လုပ်ပါ။
ကိုယ့်စိတ်ကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမယ့် လူတွေနဲ့မတွေ့အောင် ခဏရှောင်ပါ။ အလုပ်ချည်းပဲ ထိုင်ရာမထ လုပ်တဲ့ အကျင့်ကို ဖျောက်ပြီး တတ်နိုင်ရင် လုပ်သက်ခွင့်ယူပြီး အနားယူပါ။ စိတ်အေးချမ်းစေမယ့် နည်းလမ်းတွေကို ရှာပြီး ကိုယ့်စိတ်ကို ပြုပြင်မယ်ဆိုရင် ယာယီစိတ်ခံစားမှု ပြဿနာကို ရှင်းထုတ်နိုင်မှာပါ။
[Zawgyi]
စိတ္ဆိုတာ အျမဲတမ္း အတက္အက်နဲ ့သြားေနတာ သဘာဝပါ။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ဓါတ္က်တာ ၊ စိတ္ရႈပ္စိတ္ညစ္တာ ၾကာလာလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာရိွေနၿပီလို႔ ထင္ရင္ေတာ့ မေပါ့ဆသင့္ေတာ့ပါဘူး။
(၁) ကိုယ့္ကိုယ္ကို မဆန္းစစ္ပါနဲ ့
Source: ShutterStock
စိတ္ထိခိုက္မႈ ရိွတယ္လို ့ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယူဆလာရင္ Google ေခါက္ျပီး စိတ္ေရာဂါအေၾကာင္းေတြ မဖတ္ပါနဲ႔။ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ စိတ္ပညာရွင္တစ္ေယာက္နဲ ့တိုင္ပင္ျပီး အၾကံယူပါ။ ကိုယ္ခံစားေနရတာ ယာယီျပႆနာလား။ ဒါမွမဟုတ္ ကုထံုးလိုသလားဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ပါ။
(၂) အလြန္အကြ်ံ မစိုးရိမ္ပါနဲ ့
Source: Unsplash
စိတ္ပိုင္းျပႆနာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ပိုရႈပ္ေထြးပါတယ္။ လူကို အမ်ားႀကီး လွည့္စားပါတယ္။ တစ္ေန ့ထက္ တစ္ေန ့ခံစားေနတဲ့ ပံုစံကလည္း အေျပာင္းအလဲ ဆက္တိုက္ရိွပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ႀကိဳေတြးျပီး စိတ္ေသာကေရာက္တာ ၊ ထိတ္လန္ ့တၾကားျဖစ္တာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိန္းဖို ့လိုပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးက ကြ်မ္းက်င္သူနဲ ့တိုင္ပင္လိုက္ပါ။
(၃) ရင္ဖြင့္ဖို ့မေၾကာက္ပါနဲ ့
Source: Personal Excellence
မိတ္ေဆြေကာင္းတစ္ေယာက္ကို ကိုယ္ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္ခံစားမႈအေၾကာင္း ေျပာဖို ့လိုပါတယ္။ ခံစားခ်က္ေတြကို ဖြင့္မထုတ္တတ္တာဟာ အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ အေျမာ္အျမင္ရွိွျပီး ကိုယ့္ကို နားလည္စာနာတတ္တဲ့ မိတ္ေဆြဟာ ကိုယ့္ကို စိတ္သက္သာရာရေအာင္ အၾကံေပးႏုိင္သလို ဘာဆက္လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာပါ လမ္းညႊန္ႏိုင္မွာပါ။
(၄) ကိုယ့္အသိပညာနဲ ့ကိုယ္ ျပန္ေစာင့္ေရွာက္ပါ
Source: United Church of God
တစ္ဘဝလံုး သိထား သင္ထားတဲ့ အသိပညာေတြဟာ ကိုယ့္ရဲ့ စိတ္ခံစားမႈကို ေကာင္းတဲ့ဘက္ေရာက္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းခြင့္ေပးပါ။ ေနာက္တစ္ခုက စိတ္ပိုင္း ထိခိုက္တဲ့ လကၡဏာျပတာနဲ ့စိတ္ေဝဒနာျဖစ္ျပီလို ့တစ္ထစ္ခ် မမွတ္သင့္ပါဘူး။ ဒါက အခုမွ စတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ ျပန္ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္ပါေသးတယ္။
(၅) အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ ျပဳျပင္ပါ
Source: Runner’s World
အရက္နဲ ့ေဆးလိပ္ ေသာက္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ လံုးဝျဖတ္ပါ။ စဲြလမ္းေနတဲ့ အဆင့္ဆိုရင္ ေဆးရံုေဆးခန္းသြားျပီး ျဖတ္ပါ။ အေကာင္းဆံုးက က်န္းမာတဲ့ Lifestyle တစ္ခုနဲ ့ေနပါ။ ေအးခ်မ္းတဲ့ ေနရာမွာ တစ္ပတ္ ဆယ္ရက္ သြားနားပါ။ အားကစားလုပ္ျပီး တရားထိုင္ပါ။ အသက္ရႈေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခုခုကို ေန ့တိုင္း လုပ္ပါ။
ကိုယ့္စိတ္ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစမယ့္ လူေတြနဲ ့မေတြ ့ေအာင္ ခဏေရွာင္ပါ။ အလုပ္ခ်ည္းပဲ ထိုင္ရာမထ လုပ္တဲ့ အက်င့္ကို ေဖ်ာက္ျပီး တတ္ႏိုင္ရင္ လုပ္သက္ခြင့္ယူျပီး အနားယူပါ။ စိတ္ေအးခ်မ္းေစမယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာျပီး ကိုယ့္စိတ္ကို ျပဳျပင္မယ္ဆိုရင္ ယာယီစိတ္ခံစားမႈ ျပႆနာကို ရွင္းထုတ္ႏိုင္မွာပါ။
